Francis of Assisi - Michael Curtiz (1961)

Ik had de dvd al een tijdje zien staan bij Fame (de winkel waar je voor je er binnen gaat eigenlijk moet bidden 'Leidt ons niet in verzoeking'; misschien -in het licht van deze film-  maar beter dat hij sluit), maar echt zin had ik er niet niet. Uiteindelijk heb ik hem meegenomen en vandaag, op de dag dat 11 vastgoedfraudeurs zware straffen tegen zich hoorden eisen heb ik hem gekeken. Het kostte even om er in te komen, want de film is vrij traag en de Technicolor kleuren geven de film een op het eerste gezicht een hoog 'Robin Hood met Errol Flynn'- gehalte. Regisseur Michael Curtiz (hij maakte ook het veel bekroonde Casablanca) maakte ook van deze film echter een overtuigend verhaal.
Het is het verhaal van een jonge zoon van een Italiaanse stoffenhandelaar in de 13e eeuw, die zou uitgroeien tot een van meest geliefde heiligen van de wereldgeschiedenis. Tijdens een veldtocht hoort hij een stem uit de hemel die hem roept tot een leven in gehoorzaamheid aan God. Franciscus moet wachten op God, tot deze zal zeggen wat hij doen moet. Al gaande de weg wordt zijn roeping duidelijk: hij moet Jezus volgen, samen met anderen, in een leven van nederigheid en armoede. De nieuwe orde die hij sticht krijgt een uiterst eenvoudige regel, bestaande uit drie woorden van Jezus waarin hij roept tot navolging en het verkopen van alle bezittingen om het te geven aan de armen. In eenvoudige gehoorzaamheid maakt Franciscus deze woorden tot leidraad van zijn leven.
Het valt niet mee om de kerkelijke autoriteiten te overtuigen van deze nieuwe regel (de paus is bang voor extremisme) en als de orde eenmaal gesticht is valt het niet mee de broeders bij het oorspronkelijke ideaal te houden (bij zijn afwezigheid geven ze het armoede-ideaal op en herschrijven ze de regel). Franciscus sterft te midden van een kleine groep getrouwen, nadat hij eerst de stigmata (de wonden van Christus) heeft ontvangen aan zijn handen en voeten.
Ik laat nu maar even in het midden of de film recht doet aan de historische feiten (ik denk in hoofdlijn wel), maar beperk me tot de vraag wat het verhaal van Franciscus voor vandaag betekent. Zoals ik al zei zag ik deze film op de dag dat een groep vastgoedfraudeurs veroordeeld werd tot flinke gevangenisstraffen. Een eerder had de rechter ongemeen hard en scherp geoordeeld over hun graaizucht en gewetenloze handelen, waarin ze een heel slecht voorbeeld hebben gegeven.
Tegen die achtergrond is het leven van Franciscus een indrukwekkend tegenbeeld: nederigheid en armoede als hoogste deugden. En ik realiseerde me eens te meer: de wereld heeft het voorbeeld van Franciscus hard nodig, vandaag. Hoe moeilijk het ook is dezelfde radicaliteit als Franciscus op te brengen  (er staan allerlei wetten in de weg en praktische bezwaren), zijn levenskeuze is een doorn in het vlees van de westerse beschaving die meer en meer op hebzucht is gebouwd en daar nu een hoge prijs voor gaat betalen. Om een uitweg te zoeken uit deze crisis hebben we het voorbeeld van Franciscus hard nodig. Een voorbeeld dat niet minder dan een venster is op Jezus, door wie hij zich geroepen wist. Deze film uit 1961 is een weliswaar enigszins verouderde maar nog steeds sprekende verbeelding van dit inspirerende levensverhaal. Toch blij dat ik hem gekocht heb.