(Deze
recensie verscheen op maandag 22 september 2014 in het Friesch Dagblad)
Tim
Keller, predikant van Redeemer Presbyterian Church in New York, schrijft
sneller dan de meesten van ons bij kunnen houden. Een jaar of zeven geleden
vertelde één van de medewerkers van Redeemer me dat Keller de laatste jaren van
zijn bediening wilde besteden aan schrijven. Liefst wilde hij de thema’s die in
zijn preken telkens terugkomen breder uitwerken en zo breder bekend maken. Het
ziet er naar uit dat dit gaat lukken, want het rijtje witte kaften in mijn kast
begint indrukwekkend te worden. Maar nu is er een setje blauwe boeken, hetgeen
doet vermoeden dat het hier om een ander genre gaat. En dat klopt ook: voor het
eerst publiceert Keller nu een bijbelstudieboek en wel over de brief aan de Galaten.
Voor
wie het werk van Keller kent is de keuze voor deze brief niet verrassend. In
deze brief gaat het over een thema dat niet minder dan het hart van zijn preken
en boeken vormt: het Evangelie van de genade tegenover alle vormen van
moralisme en afgoderij. Interessant daarbij is dat Maarten Luther – één van
Kellers belangrijkste leermeesters – ook een beroemd geworden commentaar
schreef op die brief. En net als Luther gebruikt ook Keller de brief aan de
Galaten om de kern van het Evangelie voor zijn eigen tijd onder woorden te
brengen.
Keller
volgt in dit boek – Om te lezen, te
leren, te leiden – de gedachten van Paulus op de voet. In dertien
hoofdstukken legt hij verreweg de meeste verzen uit en brengt ze in gesprek met
gedachten van mensen vandaag. Net als in zijn andere boeken is de stijl
glashelder, zijn de voorbeelden aansprekend en is de boodschap kernachtig.
Zoals altijd is hij zowel in gesprek met mensen binnen als buiten de kerk. Wie
dit boek doorwerkt kan er zeker van zijn dat hij in alle toonaarden heeft
gehoord wat een leven uit genade inhoudt. En waar Paulus in gesprek is met
godsdienstige ideeën uit zíjn tijd, doet Keller dat met die uit de onze. Het
zijn gesprekspartners die we uit zijn andere boeken inmiddels door en door
kennen: het moralisme (de neiging om jezelf te redden door de wet te houden),
het liberalisme (de neiging om jezelf te redden door vrij te zijn), de afgoden
(geld, seks, macht) en de andere religies (die volgens Keller allemaal over
zelfredzaamheid gaan). Tegenover dit alles presenteert Keller het Evangelie als
de gulden middenweg en de enige boodschap die echt bevrijdt.
Eerlijk
gezegd begon het in dit boek af en toe wel wat te kriebelen: klopt het allemaal
niet té mooi bij Keller? Doe hij andere religies recht als hij schrijft
‘Religie en filosofie in zijn algemeenheid zeggen dat God en redding alleen
beschikbaar zijn voor wie goed zijn.’? En is het echt waar dat het Evangelie
altijd het juiste midden lijkt te zijn tussen andere opvattingen die dus
allemaal te eenzijdig zijn? En wat dit laatste betreft: opvallend is dat Keller
in een aanhangsel iets schrijft over het ‘nieuwe perspectief’ dat is ontstaan
op het naleven van de wet. Hij doelt daar op een ontwikkeling in de uitleg van
het Nieuwe Testament, waarin de met name door Luther sterk verbreide opvatting
dat het Jodendom volgens het Nieuwe Testament wettisch en moralistisch is wordt
gerelativeerd. Volgens de opvattingen van E.P. Sanders en de ook in Nederland
inmiddels veelgelezen Tom Wright gaat het in de naleving van de wet niet zozeer
om het verdienen van de genade maar om het bewaren van de nationale identiteit.
Wie vanuit dat perspectief naar de Galatenbrief gaat kijken komt op zijn minst
tot andere accenten en misschien wel andere conclusies dan Keller. Deze gaat
wel serieus met hen in gesprek, maar duidelijk wordt dat hij zich de visie van
Luther ten diepste niet laat ontfutselen. Dat roept toch de vraag op of in dit
boek over Galaten Paulus aan het woord komt of toch vooral het beeld van Paulus
dat Luther over hem had.
Deze
vragen doen verder niets af aan het feit dat Keller een leesbaar en opbouwend
boek schreef. Het gespreksgidsje, met handleiding voor de kringleider, is zeer
bruikbaar. In onze gemeente gaan we er de komende maanden mee aan de slag, in
preken en op kringen. Ik verwacht dat dit boek ons zal helpen om te groeien in
de kennis van en het leven uit de genade van Christus. En zinnen als deze
zullen daar zeker bij helpen: ‘Het geweldige en centrale fundament van de
christelijke zekerheid is niet in hoeverre ons hart op God gericht is, maar hoe
onwrikbaar vast zijn hart op ons gericht is. En als we gaan begrijpen dat we
‘door God gekend’ zijn, dan doen we er geen moeite voor om ons zelfbeeld op te
vijzelen of voor Hem te verschijnen op grond van ons gedrag.’
Galaten – Om
te lezen, te leren en te leiden, Tim Keller.
Uitgeverij Van Wijnen. 16,95 euro
Galaten – gespreksgids, Tim
Keller. 7,50 euro
Geen opmerkingen:
Een reactie posten