Franciscus

Ik weet niet hoe het u vergaat, maar ik heb nog nooit zoveel seculieren en protestanten zó vaak en zó positief over de paus horen praten. Zelfs  het Parool moet het schoorvoetend toegeven: paus Franciscus is een man met charisma.

Mij hield deze zomer de vraag bezig in hoeverre de man naar wie deze paus zich laat noemen - Franciscus van Assisi - inderdaad een voedingsbron voor zijn charisma is. Jaren geleden kocht ik een boekje met de geschriften van de man uit Spoleto, maar echt geraakt werd ik niet. Dit jaar, tijdens een vakantie in Umbrië, in buurt van Assisi, nam ik het boekje weer mee en werd ik enorm getroffen door wat ik las. Zeker toen ik, een halve dag lang, al lezend en mediterend in de benedenkerk van Assisi doorbracht. Om mij heen waren de fresco's met afbeeldingen van het leven van Franciscus, die uitnodigen om als het ware een kleine pelgrimage te maken. Ik nam de uitnodiging aan en stond stil bij vijf kernmomenten op de weg van de navolging van Christus door Franciscus.

De eerste statie toont Franciscus die zijn bezittingen aflegt om werkelijk vrij te worden om Jezus te gehoorzamen en te volgen. De tweede statie toont de roeping van Franciscus om de kerk te herstellen. De derde statie  zet ons stil bij Franciscus' oproep aan de vogels om hun Schepper te prijzen. De vierde statie  laat zien hoe hij de stigmata ontvangt, als een intensieve uitdrukking van zijn gelijkvormig worden aan Christus. Op de laatste statie begroet Franciscus op zijn sterfbed met vreugde zijn zuster de dood.  Bij iedere statie heb ik stilgezeten, een uur lang, om te kijken, te lezen in de geschriften die Franciscus naliet en te bidden met zijn gebeden.

Op deze kleine pelgrimage ben ik diep onder de indruk gekomen van de diepe eenvoud van Franciscus' spiritualiteit. Of moet ik zeggen: de eenvoudige diepte? Hoe dan ook: alles in het leven en het werk van deze heilige staat in het teken van de gehoorzaamheid aan Christus. Dus: als je bezit een sta in de weg wordt voor de ware navolging, moet je het eenvoudigweg afleggen. Vanwege die eenvoud stond Franciscus dan ook heel dicht bij de mensen en zagen mensen het beeld van Christus in hem.

Ik geloof dat het een zegen is dat deze paus zich zo duidelijk identificeert met Franciscus. Zijn keuze voor de armen, zijn eenvoudige levensstijl en zijn concentratie op de navolging van Jezus zijn precies wat de kerk (en de wereld) vandaag nodig heeft. Mij geeft het in elk geval zeer te denken.  En te bidden, bijvoorbeeld met het prachtige gebed dat aan Franciscus van Assisi wordt toegeschreven en dat zo luidt:

Gebed om Vrede

Heer, maak mij tot instrument van uw vrede:
- dat ik, waar haat is, liefde breng;
- waar schuld is, vergeving;
- waar tweedracht is: eenheid;
- waar dwaling is: waarheid;
- waar twijfel is: geloof;
- waar wanhoop is: hoop;
- waar duister is: licht;
- waar narigheid is: blijheid.
Geef, dat ik zoek
niet zozeer getroost te wórden, als wel te troosten;
niet zozeer begrepen te wórden, als wel te begrijpen;
niet zozeer bemind te wórden, als wel te beminnen.
Want wie geeft, ontvangt;
wie zichzelf vergeet, vindt zichzelf;
wie vergeeft, wordt vergeven;
wie sterft, krijgt eeuwig leven.
Amen.